Via een willekeurige hotelaanbieding belandt Miguel Sluyter in de kleine Duitse stad Nieheim. Zijn leven daar bevalt hem beter dan zijn kantoorbestaan in Amsterdam. Hij keert niet terug, en maakt op zijn brommer lange tochten langs velden en door bossen. Maar dan wordt zijn moeder, die nooit om zijn nieuwe adres vroeg, ernstig ziek. Ze besluit op zoek te gaan naar haar zoon. Terwijl zij vecht tegen de hittegolf die de stad teistert, reist Miguel de tegenovergestelde richting uit. Zijn moeder nog één keer zien. Onder zijn hoede heeft hij Jorge, een simpele jongen die tot Miguels vreugde en frustratie nooit van zijn zijde wijkt. Kun je bevriend zijn met iemand voor wie je verantwoordelijk bent? Hoe verantwoordelijk ben je voor je familie?

ISBN: 9789 021 401 669 – Uitgeverij Querido – Aantal pagina’s: 224 – Roman

4 van de 5 sterren — Kelly

Recensie in één zin

‘Onheilig is een ingetogen maar zeer aangrijpende roman over liefde, dood en de onlosmakelijke band tussen een moeder en een zoon.’

Hoofdpersonages

In Onheilig is het voornaamste thema de band tussen moeder en zoon – een moeder en een zoon die geen contact meer met elkaar hebben. Angelique, de moeder in kwestie, meent dat haar leven stopte op het moment van de geboorte van haar zoon, Miguel. Hij is de vrucht van een onenightstand met een Mexicaan, zijn moeder heeft eigenlijk nooit van hem gehouden (‘zelfs als kind zoog die jongen het leven uit alles wat in zijn buurt kwam’). Haar man, Alfons, overduidelijk niet de vader, deed aangifte van het kind. Toen Miguel achttien was vertrok hij uit huis. Inmiddels woont hij in het Duitse plaatsje Nieheim, waarom juist dáár blijft een eeuwig raadsel. Hier ontfermt hij zich over Jorge. een jongen met een geestelijke achterstand. Miguel en Jorge worden vaak als boers aangezien vanwege hun ‘gebronsde huid en donkere haren‘.

Twee jaar lang is er helemaal geen contact tussen moeder en zoon (daarvoor ook al weinig tot niet), tot het moment dat Angelique er achterkomt dat ze ongeneeslijk ziek is. Een punt in haar leven om na te denken over onverstandige beslissingen. Ze besluit om haar zoon op te gaan zoeken in Duitsland, terwijl Miguel, die middels een brief weet heeft gekregen over de gezondheid van zijn moeder, naar Nederland vertrekt… Het is onwijs knap hoe Roos van Rijswijk in niet al te veel woorden haar personages zo tot leven heeft weten te wekken. Haar omschrijvingen zijn raak, direct en winden er geen doekjes om. Geen dramatische, zweverige zinnen maar een helder, scherp en soms haast emotieloos schrijven.
— Kelly

Sfeer

Eigenlijk voorspelt de kraai op de cover en een titel als ‘Onheilig’ al veel over de sfeer in het boek. Een vrolijk, opbeurend boek is het niet. Een meeslepend, beklijvend boek echter wel. Het begint al met de scene waarin Angelique het nieuws krijgt dat ze ziek is, dat ze zwarte stippen in haar lijf heeft die niet van plan zijn daar weer uit te vertrekken. Het plotselinge besef van een eindig leven doen haar nadenken over haar zoon, met wie ze nooit een warme, liefdevolle band gehad heeft. Het verhaal van een moeder die beseft dat zij haar zoon nooit de liefde heeft kunnen (en willen) geven waardoor ze samen een hechte familieband hadden kunnen vormen. De spijt die ze hier in zekere zin van heeft, doet haar besluiten om haar zoon voor een laatste keer op te zoeken – want de klok tikt. Miguel, de zoon, schijnt hetzelfde plan te hebben, na het lezen van een brief van zijn moeder. De twee personages gaan, ondanks hun zeer problematische relatie, op zoek naar iets wat toch echt onvoorwaardelijke liefde heet.
— Kelly

Schrijfstijl

In Onheilig wisselen twee vertelperspectieven elkaar af. Vanuit ik-perspectief lees je over Angelique, die een hele persoonlijke inkijk geeft door het dagboek dat zij bijhoudt. De lezer krijgt inkijk in haar dagboek, dat ze schrijft op advies van haar therapeut, aan wie de dagboekfragmenten dan ook gericht zijn. Op deze manier lees je over haar rauwe, eerlijke kijk op het leven en haar naderende dood. De dagboekpassages wisselen zich af met de door alwetende verteller omschreven scenes van Miguel, die in het minidorpje Nieheim niet veel anders doen dan het verzorgen van Jorge. De uitzichtloosheid van de personages zijn beide op een eigen, unieke manier uitgewerkt. Het enige sprankje hoop en verlichting is het feit dat ze beide naar elkaar op zoek gaan. Daar leef je als lezer naartoe, dat is de reis die je als lezer met deze twee personages samen maakt.
— Kelly

Passage uit het boek

Bij alles wat ik zie denk ik dat het misschien wel de laatste keer is dat ik het zie. Feit is dat die dingen er hetzelfde uitzien als ze eruitzagen voordat het de laatste keer was, en ook dat al die laatste keren nog weken (maanden? jaren?) verder kunnen liggen. Zomerregen, rode auto’s, het wuivende park, een onooglijk klein hondje met een jasje aan. Gisteren slenterde er een uitgeblust straatorkest onder mijn raam langs, de instrumenten sleepten bijna over de grond en de muzikanten zeiden helemaal niets, ze waren van de metro onderweg naar de markt en natuurlijk regende het, de zomer is herfstig. Mijn sigaret was bijna op en ik stak er nog een aan om ze na te kijken, en aan de overkant van mijn straat stonden twee jongens in de keuken, een zwarte en een witte. Ze zwaaiden naar me, want dat doen ze altijd.Het zijn studenten of jonge vrienden die ik in het wild niet zou herkennen omdat ze in dat raam horen, in het gele licht van hun keuken, en ik hoor in mijn raamkozijn met een sigaret tussen mijn vingers. Soms krijgen zij mijn kranten, de donkere jongen komt ze me dan brengen. Een aai over zijn bol wil ik hem geven, hij zegt u en mevrouw. Ik durf hem niet te vragen waar hij vandaan komt; Miguel haatte het als mensen dat deden, nog meer dan wanneer hij in de stad voor toerist gehouden werd. I am not a tourist, I live here.
Ik moet er niet aan denken dat alle laatste keren nog dagen, weken of maanden verder liggen. Kan het niet gewoon klaar zijn?

Leeswijzer

Voor vrouwen of mannen?

Hoe dik is de pil?

Bekijk deze visuele boekrecensies ook eens

Recensie: Flora Pennartz – De Stad der Wolken

Recensie: Sang Young Park – Liefde in de grote stad