In concentratiekamp Auschwitz-Birkenau hadden vijfentwintig Joodse vrouwen en meisjes de taak om luxe kleding te maken voor de nazi-elite. Het kleermaakatelier, genaamd de Obere Nähstube (de hoogste naaikamer), werd opgericht door Hedwig Höss, de vrouw van de hoogste commandant van het kamp. In deze salon instrueerden zij en andere ss-vrouwen de kleermaaksters om kledingstukken te ontwerpen voor de nazitop in Auschwitz.

De kleermaaksters van Auschwitz is gebaseerd op tal van bronnen, waaronder gesprekken met de laatst overlevende naaister, en volgt het lot van deze vrouwen. Hun hechte band bood hen niet alleen steun tijdens het dagelijks leven in het kamp, maar gaf de kleermaaksters ook de moed en de kracht om bij te dragen aan het verzet achter het prikkeldraad.

ISBN: 9789022590744 – Uitgeverij Boekerij – Aantal pagina’s: 416 – Non-fictie, historisch

4 van de 5 sterren — Isolde

Recensie in één zin

‘Een nauwgezette beschrijving van een redelijk onbekend deel van Auschwitz; rauw, pijnlijk en ontstellend.’

Wat heb ik aan dit boek?

Lucy Adlington is schrijver en kledinghistoricus. Kleding heeft een rol, ook tijdens een oorlog, zéker tijdens een oorlog. Dat is de basisboodschap van dit boek. Voor De kleermaaksters van Auschwitz is Adington in de archieven gedoken en heeft ze gesproken met een overlevende en nabestaanden van overlevenden over het naai-atelier dat in Auschwitz was opgericht door Hedwig Höss, de vrouw van de kampcommandant. Minstens 25 vrouwen hebben gewerkt in de Obere Nähstube en een deel van hen heeft daardoor Auschwitz kunnen overleven.
Het boek gaat niet alleen over het naai-atelier. Adlington heeft zich verdiept in de vrouwen die er gewerkt hebben en wat hun achtergrond was, hoe hun leven er voor de oorlog uitzag. Ze beschrijft de rol van de ss-vrouwen en hun drang naar luxe en mooie kleren. Ze gaat in op wat Auschwitz nog meer was, niet alleen een vernietigingskamp, maar ook een bijna commercieel centrum dat bezittingen van gevangen verzamelde, sorteerde en doorverkocht. Het haar van gevangenen leverde bijvoorbeeld veel op. De barak die Kanada werd genoemd, waar al het sorteerwerk plaatsvond, was bijna een schatkamer aan kleding, goederen en waardevolle spullen. Auschwitz is eigenlijk al niet te bevatten, de kennis uit dit boek doet daar nog een schepje bovenop.

De kleermaaksters van Auschwitz vertelt meer over het kamp en de omliggende wereld. De huizen van nazi-officieren die naast het kamp lagen en waar kinderen schommelden terwijl vlakbij mensen werden vermoord. Het gebouw waar dwangarbeid werd verricht en waar later een hogeschool is gevestigd.

Tot slot vertelt het boek over het einde van de oorlog en hoe het de vrouwen die de oorlog en het kamp hebben overleefd na die tijd is vergaan.
— Isolde

Schrijfstijl

De kleermaaksters van Auschwitz is een bijzonder boeiend boek. Het is een wetenschappelijk werk, geschreven door een kledinghistoricus die weet wat onderzoek doen is. De laatste vijftig bladzijden van het boek bestaat uit een lijst met bronnen en tientallen noten.
Ondanks het feit dat het een wetenschappelijk werk is, is de schrijfstijl van Lucy Adlington prettig en toegankelijk. Sommige stukken lezen zelfs bijna als een roman over de oorlog.

Adlington heeft overigens meer geschreven. Het onderzoek dat ze voor De kleermaaksters van Auschwitz heeft gedaan, heeft ook geresulteerd in de youngadultroman Het rode lint dat zich ook in het naai-atelier in Auschwitz afspeelt.
— Isolde

Passage uit het boek

‘Hedwig was niet de enige die Marta’s werk bewonderde. De andere ss-vrouwen waren jaloers vanwege de persoonlijke service die Marta leverde. Zij wilden ook profiteren van Joods talent om hun garderobes op te frissen. Waarom zou Frau Höss daar als enige van mogen genieten? Hedwig zag kans om de naaiwerkplaats op zolder uit te breiden. Ze bedacht een nieuwe vestiging: een selecte modesalon in het concentratiekamp, die een nazi-elite zou bedienen.
Of ze nu toekijkers waren, sympathisanten of collaborateurs, ss-vrouwen van Auschwitz zouden Marta’s toekomstige klanten worden in deze salon. Van hun wens om de mode op de voet te volgen hing het lot van vele anderen af. Het systeem van exploitatie en uitbuiting in Auschwitz was erop gericht om gevangenen te ontmenselijken en te vernietigen. Marta zou het gebruiken om te proberen ze te redden.’

Voor wie is dit boek?

Ben je geïnteresseerd in wat er tijdens de Tweede Wereldoorlog is gebeurd? Wil je het beeld dat je hebt van die periode en van Auschwitz uitbreiden met nieuwe kennis? Dan is De kleermaaksters van Auschwitz wellicht ook interessant voor jou.
— Isolde

Voor vrouwen of mannen?

Hoe dik is de pil?

Bekijk deze visuele boekrecensies ook eens

Recensie: Keren Blenkfeld – Een liefde in Auschwitz

Recensie: Eva Mozes Kor – De tweeling van Auschwitz