In januari 2003 lag in de brievenbus van de auteur een vreemde ansichtkaart met de Opéra Garnier in Parijs aan de ene kant en de namen van gestorven familieleden aan de andere kant. Hij was niet ondertekend.
Jaren later besloot de auteur uit te zoeken wie deze kaart gestuurd heeft, en waarom. Ze begon bij de namen op de kaart, haar overgrootouders, oudtante en -oom. Wie waren zij eigenlijk precies? Haar moeder vertelde haar alles wat ze wist over de familie en daarna schakelde ze een privédetective en een criminoloog in. De auteur ondervroeg de bewoners van het dorp waar haar familie werd gearresteerd en bewoog hemel en aarde. En ze ontdekte wat er gebeurd was.

Dit onderzoek bracht Anne Berest honderd jaar terug in de tijd en deze roman gaat over het lot van de Rabinovitchen, hun vlucht uit Rusland, via Letland naar Palestina. En ten slotte hun aankomst in Parijs, met de oorlog en de ramp die daar geschiedde. Hoe kon alleen Annes grootmoeder Myriam ontsnappen? En wat betekent deze geschiedenis voor haar en haar gezin?

ISBN: 9789046830048 – Uitgeverij Nieuw Amsterdam – Aantal pagina’s: 400 – Historisch, non-fictie

5 van de 5 sterren – Isolde

Recensie in één zin

‘Een indrukwekkend verhaal, non-fictie en waargebeurd, maar het leest als een roman.’

Hoofdpersonages

In De ansichtkaart duikt Anne Berest in de geschiedenis van haar familie, op zoek naar het antwoord op de vraag wie toch in 2003 die ene ansichtkaart heeft gestuurd. Op de kaart staan de namen van vier familieleden die tijdens de Tweede Wereldoorlog zijn vermoord, geen afzender.
Annes moeder heeft jaren eerder uitgebreid onderzoek gedaan naar haar voorouders en in het eerste deel van het boek vertelt zij haar dochter de familiegeschiedenis. De familie Rabinovitch is in de jaren ’20 en ’30 door Rusland en Europa getrokken, op zoek naar een veilige plek. Al ruim voor de oorlog is de familie uit elkaar gevallen.
Op een gegeven moment is Annes moeder gestopt met het onderzoek. Ze heeft nooit geprobeerd te achterhalen van wie die ansichtkaart toch was en waarom die op dat moment is verstuurd. Deze vragen laten Anne niet los en Anne zoekt verder. Ze schakelt de hulp in van privédetectives, gaat naar het dorp waar haar overgrootouders woonden toen ze gedeporteerd werden en komt stap voor stap dichter bij de waarheid. Ondertussen dwingen de omstandigheden haar om na te denken over wie ze is en wat Joods zijn eigenlijk betekent, voor haarzelf, voor haar omgeving en voor de rest van de wereld.
— Isolde

Sfeer

De ansichtkaart is een grote zoektocht naar wat er in het verleden is gebeurd. Toch leest het boek als een roman. Je leest over de druk vanuit de maatschappij die maakte dat gezinnen als de familie Rabinovitch uit elkaar vielen en een veilige plek elders zochten. Je leest over het ongeloof van velen over het naziregime en de verwachting dat het allemaal niet zo’n vaart zou lopen. Spanning, onrust, nieuwsgierigheid, maar ook terughoudendheid en argwaan zijn woorden die van toepassing zijn op dit boek.
— Isolde

Schrijfstijl

De ansichtkaart is in een prettige stijl geschreven. Het boek vertelt een waargebeurd verhaal, maar leest als een roman. Zelfs de korte passages waaruit blijkt dat het geen fictie is, lezen als fictie. Dat er geen eindeloze hoeveelheid voetnoten in staat, helpt hier ontegenzeggelijk bij.
Anne Berest weet de lezer snel in het verhaal te trekken en erbij te betrekken. Hoe verder je komt, hoe moeilijker het is het boek aan de kant te leggen. Je wilt weten wie die kaart heeft gestuurd. En waarom…
— Isolde

Passage uit het boek

‘Gedurende een paar dagen verschijnen er geen kranten meer, de bezetting van Parijs krijgt zo iets onwerkelijks, vooral als je geniet van de laatste zonnestralen op het strand. Met je gezicht naar de zee en je ogen dicht. Met het geluid van de golven van kinderen die zandkastelen bouwen. De laatste dagen van augustus wekken meer dan ooit de vage indruk dat deze geluksmomenten niet meer terug zullen keren. De dagen van zorgeloosheid, van onschuld. Dat onprettige gevoel van de laatste dagen, dat alles wat je beleefde al verloren is.’

Leesvoorschrift

Voor vrouwen of mannen?

Hoe dik is de pil?

Bekijk deze visuele boekrecensies ook eens

Recensie: Gill Hornby – Godmersham Park

Recensie: Anne Jacobs – Het verlangen van het weesmeisje