Het is 1960 en de vijftienjarige Oliva Denaro woont in een klein dorp op Sicilië. Ze leert graag moeilijke woorden, is goed in kikkers vangen en tekent stiekem filmsterren na uit tijdschriften. Toch is ze vaak jaloers op haar tweelingbroer Cosimino die veel meer mag dan zij, want zoals haar moeder haar steeds voorhoudt: ‘Een meisje is als een kruik: wie haar breekt, moet haar houden.’

Als de verstikkende, stilzwijgende familietradities Oliva dwingen haar lot te accepteren, komt ze in opstand. Ze besluit niet te trouwen met de man die vastbesloten is haar de zijne te maken, en geeft daarmee een allesbepalende wending aan haar leven.

Op schitterende wijze beschrijft Viola Ardone de vaak knellende onderlinge verhoudingen in een traditionele Italiaanse gemeenschap, en wat er gebeurt als iemand daarvan af durft te wijken.

ISBN: 9789401617314 – Xander Uitgevers – Aantal pagina’s: 301 – Roman

4 van de 5 sterren – Isolde

Recensie in één zin

‘De oranjebloesem is een mooi geschreven roman met een boeiend verhaal, dat zich afspeelt in de jaren ’60 in een traditionele Italiaanse gemeenschap.’

Hoofdpersonages

De oranjebloesem gaat over Oliva Denaro. In 1960 is zij vijftien, bijna zestien jaar. Ze is de jongste dochter in een gezin met twee dochters en een zoon. De oudste dochter, Fortunada, is toen ze zwanger werd uitgehuwelijkt aan de vader. Ze kreeg een miskraam en heeft een ongelukkig huwelijk.
Oliva mag bij uitzondering na de basisschool naar het vervolgonderwijs, maar is niet in de gelegenheid haar school af te maken. Voor haar tweelingbroer, Cosinimo, is de situatie heel anders.
Oliva verzet zich tegen de traditionele waarden in het dorp en flirt met de communistische ideeën die binnen de gemeenschap leven. Een man flirt met haar en kennelijk betekent dat in de jaren ’60 dat je zo goed als verloofd bent en dan een man dan alles met je mag doen…
Oliva probeert zich op alle mogelijke manieren te ontworstelen aan de situatie en aan de benauwende gemeenschap.

Het laatste deel van het boek, een handvol hoofdstukken, speelt zich af in 1981, Oliva is twintig jaar ouder. Wat is er van haar geworden en hoe heeft zij haar leven ingericht?
— Isolde

Sfeer

Tijdens het lezen van De oranjebloesem waan je je in Zuid-Italië, het is er heet, de straatjes zijn smal en niet overal goed begaanbaar. Daarnaast proef je heel duidelijk de beklemmende sfeer van het dorp waarin iedereen elkaar in de gaten houdt. Waar men niet accepteert dat iemand afwijkt van wat ‘normaal’ is. En waar de traditie en ‘hoe het hoort’ belangrijker is dan het welzijn van individuen.
— Isolde

Schrijfstijl

Viola Ardone schrijft mooi. Ze kiest haar woorden zorgvuldig en weet de sfeer en de omgeving goed in woorden over te brengen. Het grootste deel van het boek is geschreven vanuit het perspectief van het vijftienjarige meisje, dat in 1960 al veel ouder is in doen en laten dan meisjes van vijftien in 2022. Het klopt en je zit al vrij snel goed in het verhaal.
Het boek leest niet heel snel, maar dat is ook helemaal niet nodig. Het kan eigenlijk niet lang genoeg duren.

Het laatste deel van het boek is afwisselend geschreven vanuit Oliva en haar vader, die zijn dochters altijd stilletjes gesteund heeft in hun handelen. De manier waarop Ardone deze hoofdstukken in elkaar heeft laten overvloeien is bijzonder en daarom het vermelden waard, zonder precies te vertellen hoe.
— Isolde

Passage uit het boek

‘’Er is geen meneer Iotti, ze is niet getrouwd,’ legt Liliana uit.
‘Wie geen man heeft, heeft geen naam,’ antwoord ik met de woorden van mijn moeder.
Liliana schudt haar hoofd en fronst haar wenkbrauwen. Ze stopt en kijkt me verbijsterd aan. ‘Op school was jij de beste van de klas. Wil jij echt net als alle meisjes uit Martorana als huisvrouw eindigen?’
De regels van de vrouw zijn: trouwen, kinderen krijgen en het huishouden doen, herhaal ik in mijn hoofd. De regels voor de mannen zijn… Dan hoor ik vlakbij een geluid, ik draai met om en net op dat moment slaat de bestuurder van de auto die achter ons reed een zijstraat in.
‘Ik heb de kolder niet in mijn kop,’ zeg ik haastig tegen Liliana.
Bij de kruising houden we stil, onze wegen scheiden. Het huis van Liliana ligt aan de andere kant van het dorp, dicht bij zee, waar ze aan het graven zijn om nieuwe huizen te bouwen. Niet ver hiervandaan hoor ik de motor van een auto nog en ik sterf duizend doden van angst.

Leesvoorschrift

Voor vrouwen of mannen?

Hoe dik is de pil?

Bekijk deze visuele boekrecensies ook eens

Recensie: Abi Daré – Het meisje met de luidende stem

Recensie: Vannessa Thuyns – Wedden van wel?