In ‘De fuut’ vertelt Jan Johan Vlug over een van de meest geliefde vogels van Nederland. Wie kent deze sierlijke watervogel met zijn prachtige koptooi niet? Zijn opvallende balts is op veel plaatsen te bewonderen, vaak ook in stadsgrachten. Bestaat er iets mooiers dan een fuut met jongen op de rug? De fuut is tegenwoordig een heel normale verschijning in onze meren en plassen, maar het ging in Nederland niet altijd zo goed met de fuut. In de jaren zestig van de vorige eeuw maakte men zich nog zorgen om zijn voortbestaan. Toename van het aantal vissen, beschermingsmaatregelen en nieuwe wetgeving hielpen: het aantal futen nam overal toe. Langzamerhand veranderde de fuut van een schuwe vogel in een vogel die zijn nest niet alleen bouwt in rustige meren en plassen, maar ook in steden. Tegenwoordig nestelen er maar liefst ruim 13.500 in ons land. Jan Johan Vlug wijdde zijn hele ornithologische leven aan de fuut en geldt als een van de grootste specialisten in Europa. Behalve aan de fuut besteedt hij in deze monografie ook veel aandacht aan diens familieleden.

ISBN: 9789045040790 – Uitgeverij Atlas Contact – Aantal pagina’s: 470 – Non-fictie

5 van de 5 sterren — Antoine

Recensie in één zin

‘Enthousiasme en veel informatie uit niet eenvoudig te raadplegen bronnen.’

Wat heb ik aan dit boek?

Het zal de lezer van deze recensie niet verbazen als ik zeg dat het boek De fuut een informatief doel dient. Het boek betreft een monografie. In ruim dertig hoofdstukken wordt aan verschillende aspecten van de futen aandacht besteed. Van naamgeving tot dreighoudingen, van kolonievorming tot broeden en van voedsel tot overwinteren. Zelfs komen voortplantingsstrategieën van futen aan de orde. Als extra dimensie aan deze onderwerpen wordt ‘onze fuut’ ook nog eens vergeleken met de dodaars, de geoorde fuut, de kuifduiker en de roodhalsfuut.

Tegenwoordig is veel informatie op internet en andere eenvoudig te raadplegen bronnen te vinden. Veelal brengen auteurs deze makkelijk te vinden informatie bij elkaar in een informatief boek. In de monografie De fuut gebeurt naar mijn idee het omgekeerde; daarin ligt dan meteen ook de charme van het boek. De heer Vlug heeft tientallen bronnen gebruikt, die voor de doorsnee burger moeilijk openbaar zijn te raadplegen. Dan heb ik het over antieke vogelatlassen in bibliotheken van buitenlandse dierenparken, tientallen onderzoeken en wetenschappelijke artikelen. Verder heeft de futendeskundige zijn persoonlijke waarnemingen en onderzoeken sinds de jaren ’70 verwerkt in het boek. De afzonderlijke hoofdstukken zijn daardoor uitvoerig gedocumenteerd en onderbouwd met feitelijke informatie.

En wat betekende het boek voor mij persoonlijk? Na het lezen van De fuut ontstond een alsmaar toenemende nieuwsgierigheid, zowel naar de fuut als naar andere vogels (vooral de vogels die jagen op de fuut) en planten die in het boek staan vermeld. Ik ging steeds meer afbeeldingen op internet zoeken om een beeld te krijgen bij bijvoorbeeld de kattenhouding van de fuut, de wat minder bekende fuutsoorten in Zuid-Amerika, enzovoorts.

Vanaf nu probeer ik de fuut aan de waterkant tijdens het sportvissen te zoeken en te observeren!
— Antoine

Schrijfstijl

De heer Vlug schrijft met veel enthousiasme over de fuut. Het taalgebruik is wetenschappelijk, zakelijk en helder, terwijl de opbouw van de monografie zeer gestructureerd is. Hier en daar plaatst de futendeskundige kanttekeningen bij reeds gedane observaties en probeert hij bepaalde fenomenen in het futenbestaan te verklaren; de conclusies van de heer Vlug lijken logisch en overtuigend.

Als enige kritiekpunten kunnen worden genoemd dat (slechts!) enkele zinnen niet goed lopen en dat het hoofdstuk over naamgeving te technisch aandoet. Naar mijn mening zouden er veel meer foto’s of illustraties opgenomen kunnen worden, zodat de baltshoudingen en dreighoudingen duidelijk worden. Het zou nog fantastischer zijn als er tevens een geluidsbestand van de roepen van de futen beschikbaar zou komen!
— Antoine

Passage uit het boek

‘Als een fuut ontdekt dat een gevangen vis te groot is om door te slikken, geeft hij het na een aantal pogingen op. Soms echter vergissen de vogels zich. Zo zag André Konter dat een fuut in het IJsselmeer stikte in een circa 30 centimeter lange ruisvoorn. Jammer genoeg vermeldt hij niet de dwarsdoorsnede van die ruisvoorn, maar die was blijkbaar te groot. Dikwijls lukt het doorslikken van een grote prooi echter wel. Zo is er een waarneming van een fuut die een paling van meer dan 30 centimeter naar binnen werkte en dat ondanks het heftige tegenstribbelen van de vis. Heel extreem is de waarneming van een fuut in Luxemburg die een circa 40 centimeter lange snoek ving en die doorslikte, en wel zonder dodelijke afloop voor de vogel.’

Voor wie is dit boek?

De fuut is geschikt zowel geschikt voor professionals (bijvoorbeeld biologen, ecologen en ornithologen) als mensen die zich hobbymatig bezighouden met de natuur, zoals vogelaars, wandelaars, sportvissers, natuurgidsen en vogelfotografen. Dit boek is vooral interessant voor lezers die zich niet laten afschrikken door een grote hoeveelheid informatie en statistieken.
— Antoine

Voor vrouwen of mannen?

Hoe dik is de pil?

Bekijk deze visuele boekrecensies ook eens

De 2021 Wrap Up van Antoine

Recensie: Richard Zuiderveld – Powervrouwen Nederland